St. Sarah, beschermheilige van de Roma

Elk jaar, omstreeks 24-25 mei, komen een groot aantal Roma (zigeuners) bijeen in de Franse stad Les Saintes Maries de la Mer – de hoofdstad van de Camargue – aan de Middellandse Zee. Tijdens dit pelgrimsfeest staat de verering van de heilige St. Sarah centraal.

Processie

Les Saintes Maries de la Mer is gedurende deze dagen een oord van gezelligheid waar elk jaar ook nieuwsgierige toeristen op af komen. Op bijna elke straathoek van de stad staat een zigeunerorkest te spelen, waarbij uitbundig wordt gezongen en gedanst. Toch betreft het hier een religieus feest, dat officieel geopend wordt met een soort van mis, die opgedragen wordt aan St. Sarah. Daarna wordt het beeld van de donkere beschermheilige meegedragen in een vrolijke optocht door de straten van de stad. Uiteindelijk wordt St. Sarah naar zee gedragen om het heilige ritueel te voltooien. De volgende dag worden ook de beelden van de beide Maria’s ter water gedragen.

Wie was deze mysterieuze Sarah?

Het eerste wat opvalt aan het beeld van de beschermheilige is dat het een donkere gelaatskleur heeft. De patrones wordt dan ook wel ‘zwarte’ Sarah genoemd. Het verhaal gaat dat Sarah oorspronkelijk een ‘koningin’ was van een der Roma nomadenstammen die in de buurt van Les Saintes Maries de la Mer rondzwierf, toen – in een ver verleden – het bootje van Maria Jacombé, familie van de maagd Maria, en Maria Salomé, de moeder van een apostel, vastliep op zee, waarop de donkere Sarah hen te hulp schoot en hen ternauwernood wist te redden. Deze moedige vrouw werd daarna heilig verklaard. De gebeurtenis wordt elk jaar weer bekrachtigd door middel van een feestelijke processie.

Sarah-la-Kali

De Roma komen oorspronkelijk uit het noorden van India, waar zij kasteloos waren. Ze zijn toen richting Europa getrokken. Gezien hun Indische oorsprong is het niet zo vreemd dat de heilige St. Sarah enkele gelijkenissen met de zwarte godin Kali vertoont. Kali is een (moeder)godin uit de hindoeïstische mythologie en heeft – evenals St. Sarah – een donkere gelaatskleur. Als godin heerst Kali over leven en dood. Ze kan ziektes verspreiden, maar ze is ook in staat om een ziekte weg te nemen. De zwarte patrones van de Roma wordt door vele zigeuners Sarah-la-Kali genoemd. Ze wordt onder meer aangeroepen om een ziek familielid te genezen of om geluk en voorspoed te brengen.