Eva, het rolmodel voor vrouwen in een patriarchale samenleving

De patriarchale wereldreligies stellen dat Adam de eerste mens was die door God geschapen werd. Dit wordt als een vaststaand feit gepresenteerd. In het Oude Testament is verder te lezen dat God daarna een vrouw voor Adam schiep. Deze vrouw – Eva – werd gevormd uit een rib van Adam. Met andere woorden, Eva is afgeleid van Adam. Dit gegeven past perfect in het patriarchale denken dat de laatste paar duizend jaar ons wereldbeeld bepaald heeft. Dit denkbeeld gaat er van uit dat een vrouw, vergeleken met een man, een inferieur schepsel is.

Riffat Hassan

In 1985 plaatste Riffat Hassan (1943), een islamitische theologe uit Pakistan, enkele vraagtekens bij dit gegeven. Ze schreef er destijds een interessant, wetenschappelijk onderbouwd artikel over dat hier te lezen is. Hassan, die tegenwoordig in de Verenigde Staten woont, is overigens niet de enige die het verhaal uit het Oude Testament, een verhaal dat ook door vele moslims geloofd wordt, in twijfel trekt.

Lilith, de eerste vrouw van Adam

Naast het feit dat het verhaal over Eva, die uit een rib van Adam zou zijn geschapen, naar alle waarschijnlijkheid verzonnen is, duikt ook de naam Lilith regelmatig op. Niet Eva, maar Lilith zou de eerste vrouw van Adam geweest zijn en – net als hem – door God ‘uit klei’ geschapen zijn. In dat geval is Lilith een vrouw die gelijkwaardig is aan Adam.

Lilith blijkt dan ook een zelfstandige, onafhankelijke en sterke vrouw te zijn geweest. Dit soort vrouwen zijn echter niet bruikbaar in een patriarchale wereld. Het verhaal over Lilith als eerste vrouw van Adam is daarom al die tijd verborgen gebleven. En als Lilith wél ter sprake komt, wordt ze vaak gedemoniseerd. Zo heeft deze eerste vrouw een slechte reputatie gekregen.